Jak wypłacać świadczenia chorobowe na przełomie 2021 i 2022 roku

Z dniem 1 stycznia 2022 r. wchodzi w życie wiele zmian w zakresie świadczeń chorobowych. Nie będziemy ich jednak stosować w sytuacji będącej przedmiotem tego artykułu. Zgodnie bowiem z art. 21 ustawy zmieniającej zasiłki oraz świadczenie rehabilitacyjne, do których prawo powstało przed 1 stycznia 2022 r., powinny być wypłacane przez cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy na dotychczasowych zasadach.

Pracodawcy wypłacający na przełomie grudnia 2021 r. oraz stycznia 2022 r. swoim pracownikom wynagrodzenie chorobowe muszą pamiętać o tym, że z dniem 1 stycznia 2022 r. osoby te nabędą prawo do nowego limitu dni, przez które świadczenie to przysługuje.

Wynagrodzenie chorobowe z tytułu nieprzerwanej niezdolności do pracy wypłacane za dni przypadające po 31 grudnia 2021 r. powinno więc być rozliczane już w ramach nowego limitu, przysługującego w 2022 r. – nawet jeśli nie został w pełni wykorzystany limit z 2021 r. Fakt, że jest to nieprzerwana niezdolność do pracy, która powstała w 2021 r., nie ma tu znaczenia.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy wynagrodzenie chorobowe wypłacane jest za pierwsze 33 dni lub 14 dni niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym – poza niezdolnością do pracy spowodowaną wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową. Ten krótszy limit dotyczy niezdolności do pracy mających miejsce po roku, w którym pracownik ukończył 50 lat.

Wypłacając wynagrodzenie chorobowe na przełomie lat 2021/2022, pracodawcy powinni więc także sprawdzić wiek pracownika. Jeżeli w 2021 r. ukończył on 50 lat, w 2022 r. świadczenie to przysługiwać mu będzie tylko przez 14 dni.

Następnym ze świadczeń, na które powinni zwrócić uwagę na przełomie roku pracodawcy uprawnieni do wypłaty świadczeń chorobowych, jest podstawowy zasiłek opiekuńczy. Zgodnie z art. 33 ustawy chorobowej zasiłek ten może być wypłacany nie dłużej niż przez:

• 60 dni w roku kalendarzowym – jeżeli opieka sprawowana jest nad dzieckiem zdrowym lub dzieckiem chorym w wieku do ukończenia 14 lat,
• 30 dni w roku kalendarzowym – jeśli opieka sprawowana jest nad dzieckiem niepełnosprawnym posiadającym odpowiednie orzeczenie o niepełnosprawności,
• 14 dni w roku kalendarzowym – w przypadku opieki sprawowanej nad innym chorym członkiem rodziny, w tym dzieckiem w wieku powyżej 14 lat.

 Jak widać, limit dni, przez które może być wypłacany podstawowy zasiłek opiekuńczy rozliczany jest w ramach danego roku kalendarzowego. Oznacza to, że z początkiem 2022 r. pracownicy nabędą prawo do nowego limitu.

Nabycie przez pracownika prawa do nowego limitu może oznaczać konieczność wznowienia z dniem 1 stycznia 2022 r. wypłaty zasiłku opiekuńczego. Chodzi o zasiłek, którego wypłata została wstrzymana w grudniu 2021 r. z uwagi na wyczerpanie liczby dni, przez które zasiłek ten mógł być wypłacany w 2021 r.

Zdarza się, że pracodawcy zapominają o tej zasadzie i odmawiają wypłaty zasiłku za wszystkie dni przypadające po wyczerpaniu limitu, w tym dni przypadające po 31 grudnia danego roku.

Może się zdarzyć sytuacja, że w przypadku nieprzerwanej niezdolności do pracy mającej miejsce na przełomie 2 lat kalendarzowych w grudniu danego roku wypłacany jest zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego. Z dniem 1 stycznia kolejnego roku pracodawcy zmieniają rodzaj wypłacanego świadczenia – z zasiłku na wynagrodzenie chorobowe. Zmianę tę tłumaczą tym, że jest to pierwsza niezdolność do pracy w danym roku, a jednocześnie z dniem 1 stycznia pracownik nabył prawo do nowego limitu dni, przez które przysługuje mu wynagrodzenie chorobowe.

W takiej sytuacji – z uwagi na nieprzerwaną niezdolność do pracy – powinna być jednak kontynuowana wypłata zasiłku, aż do pierwszej przerwy (choćby jednodniowej) w chorobie. W razie zmiany rodzaju wypłacanego świadczenia pracodawcę czeka w przyszłości konieczność złożenia odpowiednich korekt.

Pracodawcy, którzy wypłacają na przełomie lat 2021/2022 świadczenia chorobowe pracownikom z wynagrodzeniem minimalnym, powinni pamiętać o konieczności przeliczenia podstawy ich wymiaru z dniem 1 stycznia 2022 r.

W 2021 r. minimalna podstawa świadczeń chorobowych wypłacanych pracownikom na pełnych etatach wynosi 2.416,12 zł (2.800 zł – 383,88 zł), a w 2022 r. wzrośnie do 2.597,33 zł (3.010 zł – 412,67 zł). Odpowiednie zastosowanie będzie miał tu bowiem art. 45 ustawy chorobowej, określający minimalną podstawę pracowniczego świadczenia chorobowego.

Płatnicy składek zgłaszają często wątpliwości dotyczące tego, kto ma wypłacać takie świadczenie w nowym roku, jeśli z dniem 1 stycznia dany podmiot uzyska prawo do wypłaty świadczeń chorobowych lub je utraci.

Wątpliwości te potęguje fakt, że inne zasady obowiązują w sytuacji, jeśli płatnik składek uzyska takie uprawnienie, a inne w przypadku, jeśli je straci.

Jeżeli z dniem 1 stycznia 2022 r. dany podmiot uzyska prawo do wypłaty świadczeń chorobowych, a wypłatę takiego świadczenia podjął w 2021 r. ZUS, to organ ten kontynuuje wypłatę z tytułu nieprzerwanej niezdolności do pracy, aż do powstania chociażby jednodniowej przerwy w chorobie (art. 61 ust. 4 ustawy chorobowej).

Może się zdarzyć sytuacja odwrotna, tj. utrata przez płatnika składek z dniem 1 stycznia 2022 r. prawa do wypłacania świadczeń z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego. W takim przypadku wypłatę świadczenia chorobowego od tego dnia przejmie ZUS.