W sytuacjach określonych w przepisach Kodeksu pracy, na pracodawcy spoczywa obowiązek dokonywania potrąceń z wynagrodzeń oraz wypłacanych zasiłków swoim pracownikom.
Od 1 marca 2022 r. wzrosła kwota wolna przy potrąceniach z zasiłków – 3 przykłady liczbowe
Dokonując potrąceń pracodawca musi zwracać szczególną uwagę na maksymalną wysokość potrącenia oraz kwotę wolną od potrąceń. Kwota ta od 1 marca 2022 r. na mocy komunikatu Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych uległa waloryzacji. Sprawdź, jak nie przekroczyć kwoty wolnej.
Pracodawca dokonuje potrąceń po otrzymaniu tytułu wykonawczego z wynagrodzenia za pracę, w tym także z wypłacanych świadczeń chorobowych – bez konieczności uzyskania pisemnej zgody pracownika. Dokonuje tego w określonych prawem granicach i w określonej kolejności.
Pobierz praktyczne narzędzie:
Jakie wierzytelności mogą być potrącane z zasiłku chorobowego
Artykuł 87 kp określa, z jakiego rodzaju wierzytelności komornik ma prawo dokonać zajęcia z zasiłków. Są to:
- sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
- sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
- zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,
- kary pieniężne przewidziane w art. 108 (za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy).
Potrącenie z zasiłku chorobowego mogą więc być dokonywane przez pracodawców z powodu powyższych należności, w przedstawionej powyżej kolejności.
Potrącenia z zasiłków – w jakich przepisach szukać wskazówek
Potrącenie komornicze z zasiłku chorobowego nie jest jednak uregulowane w przepisach Kodeksu pracy. A w sprawach, które nie zostały unormowane w tym kodeksie stosowane są odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego i przepisy o egzekucji administracyjnej świadczeń pieniężnych.
Zgodnie z art. 833 § 5 Kodeksu postępowania cywilnego zasiłki wypłacane osobom objętym ubezpieczeniowym chorobowym podlegają zajęciu komorniczemu na zasadach właściwych dla emerytur i rent. Chodzi o zasiłki:
- macierzyńskie,
- opiekuńcze,
- chorobowe i
- świadczenia rehabilitacyjne.
Zajęcie komornicze w tej sytuacji uregulowane jest przez zapisy ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ustawa ta określa górne granice oraz kwoty wolne od potrąceń.
Granice potrąceń
Możliwe jest dokonywanie potrąceń i egzekucji z zasiłku chorobowego w następujących granicach
do wysokości 60% |
w przypadku świadczeń alimentacyjnych |
do wysokości 25% |
w przypadku innych egzekwowanych należności |
Wysokość części świadczenia podlegającego potrąceniom i egzekucji ustala się od kwoty świadczenia przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Kwoty wolne od potrąceń z zasiłków od 1 marca 2022 r.
500 zł |
przy potrącaniu świadczeń alimentacyjnych |
825 zł |
przy potrącaniu innych egzekwowanych należności niż wyżej wymienione |
660 zł |
przy potrącaniu zaliczek pieniężnych |
Powyższe kwoty ulegają corocznej waloryzacji. Aktualną kwotę ogłasza Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. W związku z komunikatem Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 15 lutego 2022 r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń, zwiększone zostały kwoty wolne od potrąceń od 1 marca 2022 r.
Kwota wolna od potrąceń i egzekucji od 1 marca 2022 r. po odliczeniu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych
594,05 zł |
przy egzekwowaniu sum ustalonych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi oraz przy potrącaniu należności alimentacyjnych na wniosek wierzycieli na podstawie składanych przez nich tytułów wykonawczych, |
784,16 zł |
przy potrącaniu świadczeń wypłacanych w kwocie zaliczkowej, świadczeń z tytułu pozostawania bez pracy (zasiłku dla bezrobotnych, dodatku szkoleniowego, stypendium albo innego świadczenia z tytułu pozostawania bez pracy) wypłaconych za okres, za który został przyznany zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego oraz kwot nienależnie pobranych świadczeń, |
980,19 zł |
przy egzekwowaniu sum ustalonych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności innych niż świadczenia alimentacyjne wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi. |
Kwota wolna przy potrąceniach z zasiłków – przykłady z praktyki
Aby pracodawca dokonywał potrąceń w właściwej wysokości, musi zwracać uwagę na możliwą wysokość potrąceń oraz na kwoty wolne od potrącenia.
1. Potrącenia z zasiłków – alimenty
Pan Andrzej zatrudniony na podstawie umowy o pracę w spółce ELEKTRO Sp. z o.o. W marcu 2022 r. cały miesiąc chorował – przebywał na zwolnieniu lekarskim. Za marzec 2022 r. otrzymał zasiłek chorobowy za cały miesiąc w wysokości 3.221,49 zł (2.673,84 zł netto). Wcześniej spółka otrzymała zajęcie komornicze z tytułu świadczenia alimentacyjnego na kwotę 15.000,00 zł.
W przypadku świadczeń alimentacyjnych maksymalna kwota potrącenia wynosi 60% świadczenia, czyli 1.932,89 zł (3.221,49 zł x 60% = 1.932,89 zł). Pracownik otrzyma do wypłaty kwotę 740,95 zł (2.673,84 zł – 1.932,89 zł = 740,95 zł). Kwota ta jest wyższa niż kwota wolna od potrąceń wynosząca od 1 marca 2022 r. 594,05 zł. Dlatego też została zajęta całkowita możliwa wartość zajęcia komorniczego.
2. Potrącenia z zasiłków – zajęcie komornicze z tytułu innych egzekwowanych należności
Pani Anna zatrudniona jest na podstawie umowy o pracę, w niepełnym wymiarze czasu pracy w firmie Jana Kowalskiego. W kwietniu cały miesiąc przebywała na zasiłku opiekuńczym – opiekowała się chorą córką. Pani Anna z tego tytułu otrzymała zasiłek opiekuńczy w wysokości 1.400,00 zł (1.162,00 zł netto). Wcześniej do firmy wpłynęło zajęcie komornicze z tytułu innych egzekwowanych należności na kwotę 2.000,00 zł.
W przypadku świadczeń innych niż alimentacyjne maksymalna kwota potrącenia wynosi 25% świadczenia, czyli 350,00 zł (1.400,00 zł x 25% = 350,00 zł). W przypadku potrącenia całej tej kwoty pani Anna otrzymałaby do wypłaty kwotę 580,00 zł (1.162,00 zł – 350,00 = 812,00 zł).
Kwota ta jest niższa niż kwota wolna od potrąceń, która w tym przypadku wynosi od 1 marca 2022 r. 980,19 zł. Dlatego zakład pracy może potrącić jedynie kwotę 181,81 zł (980,19 zł – 812,00 zł = 168,19 zł; 350,00 zł – 168,19 zł = 181,81 zł).
3. Potrącenia z zasiłków – gdy pracodawca nie może dokonać potrącenia
Pan Jan zatrudniony na podstawie umowy zlecenia w spółce Kwadrat S.A. Przebywa na zasiłku chorobowym nieprzerwanie od lutego 2022 r. i w maju 2022 r. otrzymał zasiłek chorobowy w wysokości 500,00 zł, który wypłaca pracodawca.
Wcześniej do spółki wpłynęło zajęcie komornicze na wysokość 20.000,00 zł z tytułu świadczeń alimentacyjnych. W związku z tym, że kwota wolna od potrąceń w tym przypadku wynosi od 1 marca 2022 r. 594,05 zł, pracodawca nie może dokonać żadnego potrącenia z tego tytułu.
Czytaj także:
Potrącenia bez udziału komornika – czy wykazywać je w świadectwie pracy
Potrącenia z nagrody jubileuszowej i wynagrodzenia za pracę w jednym miesiącu – lista płac
Jak dokonywać potrąceń z zasiłków chorobowych przy niepełnym etacie
- Art. 139–140 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 504).
- Art. 833 § 5 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 735).
- Art. 87 i 90 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1320 ze zm.).
- Komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 15 lutego 2022 r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń (M.P. z 2022 r. poz. 260).