Od 1 marca 2022 r. wzrosła kwota wolna przy potrąceniach z zasiłków – 3 przykłady liczbowe

Jakub Pioterek

Autor: Jakub Pioterek

Dodano: 9 marca 2022

Dokonując potrąceń pracodawca musi zwracać szczególną uwagę na maksymalną wysokość potrącenia oraz kwotę wolną od potrąceń. Kwota ta od 1 marca 2022 r. na mocy komunikatu Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych uległa waloryzacji. Sprawdź, jak nie przekroczyć kwoty wolnej.

W sytuacjach określonych w przepisach Kodeksu pracy, na pracodawcy spoczywa obowiązek dokonywania potrąceń z wynagrodzeń oraz wypłacanych zasiłków swoim pracownikom.

Pracodawca dokonuje potrąceń po otrzymaniu tytułu wykonawczego z wynagrodzenia za pracę, w tym także z wypłacanych świadczeń chorobowych – bez konieczności uzyskania pisemnej zgody pracownika. Dokonuje tego w określonych prawem granicach i w określonej kolejności.

Pobierz praktyczne narzędzie:

Kalkulator wynagrodzenia pracownika brutto-netto

Jakie wierzytelności mogą być potrącane z zasiłku chorobowego

Artykuł  87 kp określa, z jakiego rodzaju wierzytelności komornik ma prawo dokonać zajęcia z zasiłków. Są to:

  • sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
  • sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
  • zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,
  • kary pieniężne przewidziane w art. 108 (za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy).

Potrącenie z zasiłku chorobowego mogą więc być dokonywane przez pracodawców z powodu powyższych należności, w przedstawionej powyżej kolejności.

Potrącenia z zasiłków – w jakich przepisach szukać wskazówek

Potrącenie komornicze z zasiłku chorobowego nie jest jednak uregulowane w przepisach Kodeksu pracy. A w sprawach, które nie zostały unormowane w tym kodeksie stosowane są odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego i przepisy o egzekucji administracyjnej świadczeń pieniężnych.

Zgodnie z art. 833 § 5 Kodeksu postępowania cywilnego zasiłki wypłacane osobom objętym ubezpieczeniowym chorobowym podlegają zajęciu komorniczemu na zasadach właściwych dla emerytur i rent. Chodzi o zasiłki:

  • macierzyńskie,
  • opiekuńcze,
  • chorobowe i
  • świadczenia rehabilitacyjne.

Zajęcie komornicze w tej sytuacji uregulowane jest przez zapisy ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ustawa ta określa górne granice oraz kwoty wolne od potrąceń.

Granice potrąceń

Możliwe jest dokonywanie potrąceń i egzekucji z zasiłku chorobowego w następujących granicach

do wysokości 60%

w przypadku świadczeń alimentacyjnych

do wysokości 25%

w przypadku innych egzekwowanych należności                                               

Wysokość części świadczenia podlegającego potrąceniom i egzekucji ustala się od kwoty świadczenia przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Kwoty wolne od potrąceń z zasiłków od 1 marca 2022 r.

500 zł

przy potrącaniu świadczeń alimentacyjnych

825 zł

przy potrącaniu innych egzekwowanych należności niż wyżej wymienione

660 zł

przy potrącaniu zaliczek pieniężnych

Powyższe kwoty ulegają corocznej waloryzacji. Aktualną kwotę ogłasza Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. W związku z komunikatem Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 15 lutego 2022 r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń, zwiększone zostały kwoty wolne od potrąceń od 1 marca 2022 r.

Kwota wolna od potrąceń i egzekucji od 1 marca 2022 r. po odliczeniu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych

594,05 zł

przy egzekwowaniu sum ustalonych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi oraz przy potrącaniu należności alimentacyjnych na wniosek wierzycieli na podstawie składanych przez nich tytułów wykonawczych,

784,16 zł

przy potrącaniu świadczeń wypłacanych w kwocie zaliczkowej, świadczeń z tytułu pozostawania bez pracy (zasiłku dla bezrobotnych, dodatku szkoleniowego, stypendium albo innego świadczenia z tytułu pozostawania bez pracy) wypłaconych za okres, za który został przyznany zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego oraz kwot nienależnie pobranych świadczeń,

980,19 zł

przy egzekwowaniu sum ustalonych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności innych niż świadczenia alimentacyjne wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi.

Kwota wolna przy potrąceniach z zasiłków – przykłady z praktyki    

Aby pracodawca dokonywał potrąceń w właściwej wysokości, musi zwracać uwagę na możliwą wysokość potrąceń oraz na kwoty wolne od potrącenia.

1. Potrącenia z zasiłków – alimenty  

Pan Andrzej zatrudniony na podstawie umowy o pracę w spółce ELEKTRO Sp. z o.o. W marcu 2022 r. cały miesiąc chorował – przebywał na zwolnieniu lekarskim. Za marzec 2022 r. otrzymał zasiłek chorobowy za cały miesiąc w wysokości 3.221,49 zł (2.673,84 zł netto). Wcześniej spółka otrzymała zajęcie komornicze z tytułu świadczenia alimentacyjnego na kwotę 15.000,00 zł.

W przypadku świadczeń alimentacyjnych maksymalna kwota potrącenia wynosi 60% świadczenia, czyli 1.932,89 zł (3.221,49 zł x 60% = 1.932,89 zł). Pracownik otrzyma do wypłaty kwotę 740,95 zł (2.673,84 zł – 1.932,89 zł = 740,95 zł). Kwota ta jest wyższa niż kwota wolna od potrąceń wynosząca od 1 marca 2022 r. 594,05 zł. Dlatego też została zajęta całkowita możliwa wartość zajęcia komorniczego.

2. Potrącenia z zasiłków – zajęcie komornicze z tytułu innych egzekwowanych należności

Pani Anna zatrudniona jest na podstawie umowy o pracę, w niepełnym wymiarze czasu pracy w firmie Jana Kowalskiego. W kwietniu cały miesiąc przebywała na zasiłku opiekuńczym – opiekowała się chorą córką. Pani Anna z tego tytułu otrzymała zasiłek opiekuńczy w wysokości 1.400,00 zł (1.162,00 zł netto). Wcześniej do firmy wpłynęło zajęcie komornicze z tytułu innych egzekwowanych należności na kwotę 2.000,00 zł.

W przypadku świadczeń innych niż alimentacyjne maksymalna kwota potrącenia wynosi 25% świadczenia, czyli 350,00 zł (1.400,00 zł x 25% = 350,00 zł). W przypadku potrącenia całej tej kwoty pani Anna otrzymałaby do wypłaty kwotę 580,00 zł (1.162,00 zł – 350,00 = 812,00 zł).

Kwota ta jest niższa niż kwota wolna od potrąceń, która w tym przypadku wynosi od 1 marca 2022 r. 980,19 zł. Dlatego zakład pracy może potrącić jedynie kwotę 181,81 zł (980,19 zł – 812,00 zł = 168,19 zł; 350,00 zł – 168,19 zł = 181,81 zł).

3. Potrącenia z zasiłków – gdy pracodawca nie może dokonać potrącenia

Pan Jan zatrudniony na podstawie umowy zlecenia w spółce Kwadrat S.A. Przebywa na zasiłku chorobowym nieprzerwanie od lutego 2022 r. i w maju 2022 r. otrzymał zasiłek chorobowy w wysokości 500,00 zł, który wypłaca pracodawca.

Wcześniej do spółki wpłynęło zajęcie komornicze na wysokość 20.000,00 zł z tytułu świadczeń alimentacyjnych. W związku z tym, że kwota wolna od potrąceń w tym przypadku wynosi od 1 marca 2022 r. 594,05 zł, pracodawca nie może dokonać żadnego potrącenia z tego tytułu.

Podstawa prawna: 
  • Art. 139–140 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 504).
  • Art. 833 § 5 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 735).
  • Art. 87 i 90 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1320 ze zm.).
  • Komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 15 lutego 2022 r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń (M.P. z 2022 r. poz. 260).
Autor: Jakub Pioterek
Jakub Pioterek

Autor: Jakub Pioterek

Absolwent Wydziału Prawa i Administracji na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Specjalista w zakresie zagadnień związanych z ubezpieczeniami społecznymi.Od kilku lat związany z administracją publiczną.
Słowa kluczowe:
potrącenia z zasiłków

Numer 282 Październik, Listopad 2024 r.

Numer 282 Październik, Listopad 2024 r.
Dostępny w wersji elektronicznej