Odszkodowanie za przestrzeganie zakazu dokonywania czynów nieuczciwej konkurencji

Stan faktyczny: Przedsiębiorca podpisał z jednym ze swoich pracowników porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę, zgodnie z którym stosunek pracy ustał z dniem 31 sierpnia 2021 r. W porozumieniu przewidziano m.in., że pracownik, w okresie 24 miesięcy po rozwiązaniu umowy o pracę nie będzie:

• ujawniał lub wykorzystywał jakichkolwiek informacji poufnych Spółki oraz spółek Grupy Kapitałowej, nakłaniał kontrahentów Spółek z Grupy do rozwiązania, niewykonania lub nienależytego wykonania jakiejkolwiek umowy ze Spółką z Grupy;
• utrudniał jakiejkolwiek działalności gospodarczej Spółek z Grupy lub dostępu do któregokolwiek z rynków;
• rekrutował lub w inny sposób zabiegał, nakłaniał, zawierał lub uczestniczył w jakimkolwiek planie lub porozumieniu, które ma na celu spowodowanie, aby którykolwiek z pracowników Spółki rozwiązał stosunek pracy lub też nie wykonał lub nienależycie wykonał obowiązki pracownicze;
• zatrudniał jakiejkolwiek osoby zatrudnianej przez Spółkę lub osoby, która rozwiązała stosunek pracy ze Spółką w okresie wskazanym w zawartym porozumieniu;
• ingerował w relacje Spółki z jej klientami oraz starał się odciągnąć od Spółki jakiegokolwiek jej klienta; 
• wychodził z inicjatywą, przyjmował zleceń, przekierowywał lub podejmował prób przekierowania działalności lub zabiegał o prowadzenie działalności któregokolwiek z klientów Spółki.

W zamian za wykonanie przez pracownika powyższych obowiązków przedsiębiorca zobowiązał się do wypłaty stosowanego odszkodowania, w 24 równych ratach miesięcznych, po rozwiązaniu umowy o pracę. W porozumieniu zapisano, że pracodawca będzie potrącał z odszkodowania wszelkie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (jeżeli będą należne) i przekazywał je do właściwego urzędu skarbowego. Porozumienie nie zawiera analogicznego zapisu w odniesieniu do składek ZUS.

Stanowisko przedsiębiorcy: Przedsiębiorca stoi na stanowisku, że kwota odszkodowania stanowi podstawę wymiaru składek ZUS.

Stanowisko ZUS: Zobowiązania byłego pracownika, opisane w porozumieniu, polegają na powstrzymywaniu się od podejmowania czynów nieuczciwej konkurencji, o których mowa w przepisach ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji , a w szczególności w art. 11 tej ustawy (ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa) oraz art. 12 (przejmowanie klientów przedsiębiorcy). Pracownik nie jest natomiast zobowiązany do powstrzymywania się od prowadzenia działalności konkurencyjnej względem działalności pracodawcy, jak również do powstrzymywania się od świadczenia pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność konkurencyjną względem pracodawcy (nie obowiązuje więc zakaz konkurencji, o którym mowa w art. 101² w zw. z art. 101¹ Kodeksu pracy). Wypłacane pracownikowi odszkodowanie przysługuje więc za przestrzeganie zakazu dokonywania czynów nieuczciwej konkurencji, o których mowa w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, a nie za przestrzeganie zakazu konkurencji, o którym mowa w przepisach Kodeksu pracy. W rozporządzeniu składkowym nie wymieniono, jako kategorii przychodu, która podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek, świadczenia, które rodzajowo odpowiadałoby odszkodowaniu za powstrzymanie się od czynów nieuczciwej konkurencji. Odszkodowanie to nie stanowi bowiem odszkodowania za zakaz konkurencji z Kodeksu pracy, wskazanego w treści § 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia, w związku z czym nie korzysta ze zwolnienia ze składek.

Wobec powyższego ZUS uznał stanowisko przedsiębiorcy za prawidłowe.