Zleceniobiorcy prowadzący działalność gospodarczą – kto odprowadza zaliczki na PIT

Jednym ze źródeł przychodów jest działalność wykonywana osobiście wymieniona w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT, m.in. na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, jeżeli umowy te nie dotyczą praw majątkowych, czyli przede wszystkim prawa autorskiego lub praw pokrewnych: przeniesienia lub innego rozporządzenia tymi prawami. Zgodnie z art. 13 pkt 8 ustawy o PIT, za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

• osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
• właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością;
• przedsiębiorstwa w spadku

– z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów z kontraktu menedżerskiego lub inne umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem, czyli z art. 13 pkt 9 ustawy o PIT.

Przypominam, że dotyczy to także innych umów o świadczenie usług mających cechy zlecenia, zgodnie z art. 750 Kodeksu cywilnego.

Pozarolnicza działalność gospodarcza wspomniana wyżej to odrębne źródło przychodów wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Działalność taką, dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, zdefiniowano w art. 5 pkt 6 ustawy o PIT, zgodnie z którym działalność gospodarcza (pozarolnicza działalność gospodarcza) to działalność (wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa, polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż, a także polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych), która jest: zarobkowa, prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4–9 ustawy o PIT.

W tym przypadku za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1)    odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności;

2)    są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności;

3)    wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością (art. 5b ust. 1 ustawy o PIT).

Co równie ważne, zleceniodawca nie ma obowiązku pobierania zaliczek od należności z tytułu umowy zlecenia, jeżeli zleceniobiorca złoży oświadczenie, że wykonywane przez niego usługi wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej (art. 41 ust. 2 ustawy o PIT).

A zatem, jeżeli współpracownicy, czyli zleceniobiorcy (osoby fizyczne):

• wykonują swoją pracę na podstawie umowy o świadczenie usług, w której działają jako przedsiębiorcy figurujący w CEIDG;
• ponoszą odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat i wykonanie czynności, objętych umową o świadczenie usług;
• wykonujący czynności wynikające z umowy o świadczenie usług ponoszą ryzyko gospodarcze związane z prowadzeniem działalności

– wówczas zleceniodawca nie wykonuje wobec takich osób obowiązków płatnika, czyli przede wszystkim nie potrąca zaliczek na podatek dochodowy. Uzyskiwane przez nich przychody z realizacji takich umów o świadczenie usług stanowią przychody z prowadzonej działalności gospodarczej. Warunkiem jest też złożenie oświadczenia z art. 41 ust. 2 ustawy o PIT.