Zgodnie z art. 148¹ ust. 1 Kodeksu pracy, pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika.
Zwolnienie z powodu siły wyższej a podstawa wymiaru zasiłków – tabela porównawcza po stanowisku ZUS
Sprawdź, w jaki sposób po ukazaniu się stanowiska ZUS potraktować składniki wynagrodzenia stałe (w przypadku korzystania ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w wymiarze godzinowym lud dniowym). Sprawdź także, co ze zmiennymi składnikami wynagrodzenia przy wymiarze dniowym i wymiarze godzinowym. Pobierz tabelę porównawczą, co zmieniło się po ukazaniu się stanowiska ZUS, jeśli w średniej z 12 miesięcy wlicza się miesiąc, w którym pracownik korzystał ze zwolnienia od pracy w z powodu działania siły wyższej. Jak liczyć w takich przypadkach podstawę wymiaru zasiłków?
Z komentarza eksperta dowiesz się:
- Jak uzupełnić wynagrodzenie zmienne pracownika korzystającego ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej
- Co zmieniło się po ukazaniu się stanowiska ZUS
Pobierz wzór dokumentu:
Wniosek pracownika o udzielenie zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej
Przeczytaj także:
Choroba i urlop z tytułu siły wyższej w jednym miesiącu – jak obliczyć świadczenie chorobowe
Za czas tego zwolnienia pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia.
Jeżeli natomiast:
- zamiast stałego wynagrodzenia wynikającego z umowy o pracę,
- poza stałym wynagrodzeniem wynikającym z umowy o pracę
pracownikowi przysługują zmienne składniki wynagrodzenia, należy je przyjąć po uzupełnieniu, według zasady opisanej w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej oraz w punkcie 286 Komentarza do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – wybrane zagadnienia.
Uzupełnienia wynagrodzenia za dany miesiąc podlegającego wliczeniu do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego dokonuje się wówczas, pod warunkiem, że przepracował co najmniej połowę obowiązującego go wymiaru czasu pracy (art. 38 ust. 2 pkt 2 ustawy zasiłkowej).
Przykład
Pani Wioletta zatrudniona jest u pana Andrzeja na pełen etat, ze stałym wynagrodzeniem wynikającym z umowy o prace w 2023 r. w wysokości 6.000 zł, a od stycznia 2024 r. w wysokości 6.500 zł. Pani Wioletta w maju 2024 r. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby, wobec czego podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego (zasiłku) należy ustalić z miesięcy od maja 2023 r. do kwietnia 2024 r. Pracownica w listopadzie 2023 r. oraz lutym 2024 r. korzystała z dwudniowego zwolnienia tytułem działania siły wyższej (zachowując prawo do 50% wynagrodzenia). W związku z tym ustalając podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego (zasiłku) w maju 2024 r., wynagrodzenie pracownika za listopad 2023 r. oraz luty 2024 r. należy przyjąć w stałej miesięcznej wysokości wynikającej z umowy o pracę, po pomniejszeniu o 13,71 % tego wynagrodzenia, czyli kolejno 5.177, 40 zł (6.000 – 13,71%) oraz 5.608,85 zł (6.500 zł – 13,71%)
Wynagrodzenie miesięczne zmienne, które pracownik osiągnąłby, gdyby przepracował cały miesiąc, ustala się poprzez:
- podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni, w których zostało ono osiągnięte i
- pomnożenie przez liczbę dni, które pracownik był obowiązany przepracować w danym miesiącu – jeżeli przepracował choćby jeden dzień.
Jak uzupełnić wynagrodzenie zmienne pracownika korzystającego ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej
Aby z kolei uzupełnić wynagrodzenie zmienne pracownika korzystającego ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych na podstawie art. 148¹ § 1 Kodeksu pracy przez kilka godzin dziennie, należy każdorazowo ustalić stawkę godzinową pracownika. Wylicza się ją poprzez podzielenie sumy zmiennych składników wynagrodzenia wypłaconych w miesiącu/kwartalnie, w którym wystąpiła nieobecność w pracy, przez liczbę godzin faktycznie przepracowanych w tym miesiącu/kwartale przez pracownika.
Ustaloną w ten sposób stawkę godzinową należy pomnożyć przez liczbę godzin, w których pracownik korzystał z działania siły wyższej i następnie przez 50% (w związku ze zwolnieniem od pracy wynikającym z działania siły wyższej otrzymał on bowiem wynagrodzenie wynoszące 50%). Obliczoną w ten sposób wartość należy dodać do zmiennego wynagrodzenia pracownika osiągniętego w danym miesiącu/kwartale.
Przykład
Pani Arleta zatrudniona na podstawie umowy o pracę u pani Joanny otrzymuje stałe (4.900 zł) i zmienne wynagrodzenie za pracę. W styczniu 2024 r. stała się niezdolna do racy z powodu choroby. Ustalając podstawę wymiaru świadczenia chorobowego należy wziąć pod uwagę październik 2023 r., w którym to przez 5 godz. korzystała ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej i zachowała prawo do wynagrodzenia w wysokości 50%. W miesiącu tym pracownica faktycznie przepracowała 171 godzin, a powinna przepracować 176 godzin. Pracownica otrzymała:
- stałe wynagrodzenie w wysokości 4.750 zł,
- zmienne wynagrodzenie (premia) w wysokości 5.130 zł.
Stałe wynagrodzenie należy więc przyjąć do ustalenia podstawy w wysokości 4.900 zł.
Wynagrodzenie zmienne pracownicy za październik 2023 r. należy uzupełnić:
|
Krok 1. Ustal stawkę godzinową pracownika za październik |
5.130 zł : 171 godzin = 30 zł |
|
Krok 2. Ustal wynagrodzenia za siłę wyższą |
|
|
Krok 3. Uzupełnij wynagrodzenie za październik |
5.130 zł + 75 zł = 5.205 zł |
|
Krok 4. Ustal podstawy ze stałych i zmiennych składników wynagrodzenia po odjęciu składek finansowanych przez ubezpieczoną |
(4.900 zł – 13,71%) + (5.205 zł – 13,71%) = 8.719,61 zł |
Dni, w których pracownik korzystał ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych na podstawie art. 148¹ § 1 Kodeksu pracy przez kilka godzin należy uznać za dni przepracowane przez pracownika. W taki sposób płatnik składek powinien wykazać je w przedkładanym do ZUS zaświadczeniu.
Co zmieniło się po ukazaniu się stanowiska ZUS, jeśli w średniej z 12 miesięcy (lub w szczególnych przypadkach z okresu krótszego) wlicza się miesiąc, w którym pracownik korzystał ze zwolnienia od pracy w z powodu działania siły wyższej
|
|
Po ukazaniu się stanowiska ZUS |
Przed stanowiskiem ZUS |
|
Składniki wynagrodzenia stałe (w przypadku korzystania ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w wymiarze godzinowym lud dniowym) |
wynagrodzenie należy uzupełnić przyjmując stałe miesięczne wynagrodzenie pracownika wynikające z umowy |
wynagrodzenie zasadnicze należne za przepracowane dni oraz wynagrodzenie za nieobecność z powodu działania siły wyższej powinny zostać uwzględnione w podstawie w podstawie wymiaru zasiłku w kwocie faktycznie wypłaconej, bez uzupełniania. |
|
Składniki wynagrodzenia zmienne (wymiar dniowy) |
wynagrodzenie należy uzupełnić według zasady opisanej w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej oraz w punkcie 286 Komentarza do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. |
|
|
Składniki wynagrodzenia zmienne (wymiar godzinowy) |
wynagrodzenie należy uzupełnić według zasady opisanej w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej oraz w punkcie 286 Komentarza do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Dodatkowo należy każdorazowo ustalić stawkę godzinową pracownika. Ustaloną w ten sposób stawkę godzinową należy pomnożyć przez liczbę godzin, w których pracownik korzystał z działania siły wyższej i następnie przez 50% (w związku ze zwolnieniem od pracy wynikającym z działania siły wyższej otrzymał on bowiem wynagrodzenie wynoszące 50%). Obliczoną w ten sposób wartość należy dodać do zmiennego wynagrodzenia pracownika osiągniętego w danym miesiącu/kwartale. |
Źródło: ZUS
Podstawa prawna:
Art. 148¹ ust. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r., poz. 1465 ze zm.).
Podobne artykuły
Zobacz również
Aktualny numer Pokaż listę wydań »
Numer 287 Marzec 2025 r.
Dostępny w wersji elektronicznej
Redaktor Portalu
Zapisz się na newsletter
