Ustawa o obronie Ojczyzny – pracodawca może otrzymać rekompensatę poniesionych kosztów (instrukcja i wzór wniosku)

Jakub Pioterek

Autor: Jakub Pioterek

Dodano: 7 czerwca 2022

Ustawa o obronie Ojczyzny wprowadza świadczenie, o które może się ubiegać każdy pracodawca zatrudniający pracowników będących żołnierzami rezerwy lub żołnierzami OT, którzy zostali powołani do pełnia służby wojskowej. Nowe przepisy obowiązują od 7 czerwca 2022 r. Chodzi o rekompensatę kosztów zastępstwa powołanego pracownika lub (oraz) o zwrot odprawy wypłaconej takim pracownikom. Sprawdź, jak ją obliczać. Pobierz instrukcję i wzór wniosku.

Rekompensata, o którą mogą ubiegać się pracodawcy, dotyczy kosztów poniesionych w celu zastępstwa pracownika, będącego żołnierzem rezerwy lub żołnierzem OT, który został powołany do pełnienia służby wojskowej rotacyjnie. Chodzi o koszty zatrudnienia nowego pracownika w celu zastępstwa lub powierzenia zastępstwa innemu pracownikowi. Świadczenie przysługuje za dni, w których pełnili oni służbę wojskową.

Warunkiem rekompensaty w przypadku zatrudnienia pracownika na zastępstwo, jest czasowy charakter zatrudnienia, a jeśli chodzi o rekompensatę kosztów z tytułu powierzenia zastępstwa innemu pracownikowi, to pracownik zastępujący żołnierza musi być zatrudniony u tego samego pracodawcy. Chodzi tutaj więc o obarczenie dodatkowymi obowiązkami takiego pracownika lub przeniesienie z innego stanowiska w celu zastępstwa.

Rekompensata obejmuje wyłącznie koszty poniesione w celu zatrudnienia lub powierzenia zastępstwa innemu pracownikowi, a więc nie obejmuje kosztów jego wynagrodzenia.

Koszty zatrudnienia lub powierzenia zastępstwa to m.in. koszty:

  • przeszkolenia nowego pracownika, lub pracownika, któremu powierzono zastępstwo na zajmowanym uprzednio przez żołnierza rezerwy lub żołnierza OT stanowisku pracy,
  • odbycia przez tych pracowników szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy,
  • przydzielenia odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, jeżeli wynika to z przepisów prawa i warunków zatrudnienia,
  • opłat za przeprowadzenie badań lekarskich lub psychologicznych przed objęciem przydzielonego lub powierzonego stanowiska pracy, a jeżeli przewidują to przepisy – także po zwolnieniu z tego stanowiska pracy,
  • ubezpieczenia związanego ze specyfiką wykonywanego zawodu,
  • przedstawienia oferty zatrudnienia i przeprowadzenia postępowania kwalifikacyjnego, w tym także kosztów zleconej usługi pośrednictwa pracy.

Pan Jan, który jest żołnierzem rezerwy pracuje na podstawie umowy o pracę w firmie ALFA na stanowisku operatora maszyny wiercącej. Pan Jan dostał powołanie do pełnienia służby w rezerwie w terminie od 1 maja 2022 r. do 31 maja 2022 r. Przedsiębiorstwo na okres zastępstwa postanowiło zatrudnić inną osobę, z którą podpisano umowę na czas zastępstwa, a więc na czas określony. Pracownika tego wcześniej wysłano na szkolenie, które przeprowadziła firma zewnętrzna oraz przeszkolono go w zakresie BHP i wysłano go na badania lekarskie. Przedsiębiorca może ubiegać się o zwrot kosztów zatrudnienia pracownika, np. kosztów szkoleń i badań, ale nie może się ubiegać o zwrot kosztów wynagrodzenia pracownika zastępującego.

Pani Anna, zatrudniana w firmie BETA na podstawie umowy o pracę jest jednocześnie żołnierzem OT. Została powołana do odbycia służby wojskowej rotacyjnie na okres 20 dni. W związku z tym pracodawca przesunął innego pracownika przedsiębiorstwa na jej stanowisko, jednak wcześniej wysłał tego pracownika na szkolenie, które prowadzi firma zewnętrzna oraz przydzielił mu odzież i obuwie robocze. Pracodawca będzie mógł ubiegać się o zwrot kosztów szkolenia i przydzielenia odzieży i obuwia roboczego.

Ustawa o obronie Ojczyzny – rekompensata wypłaconej odprawy

Zgodnie z przepisami ustawy o obronie ojczyzny pracownik powołany do terytorialnej służby wojskowej otrzymuje od pracodawcy odprawę w wysokości dwutygodniowego wynagrodzenia obliczonego według zasad określonych dla ustalania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Odprawa nie przysługuje w razie ponownego powołania do tej samej służby.

Pracodawca, który wypłacił odprawę, o której mowa powyżej, następnie może zawnioskować o jej rekompensatę i jest to drugi rodzaj świadczenia o który mogą ubiegać się pracodawcy w związku z służbą wojskową zatrudnionych pracowników.

Pan Wojciech zatrudniony na podstawie umowy o pracę w firmie DELTA jest jednocześnie żołnierzem OT. Został po raz pierwszy powołany do służby wojskowej rotacyjnie. Jest to jego pierwsze powołanie, wobec czego pracodawca wypłacił panu Wojciechowi odprawę w wysokości dwutygodniowego wynagrodzenia. W takiej sytuacji przedsiębiorca może złożyć wniosek o zwrot odprawy.

Ustawa o obronie Ojczyzny – jak otrzymać rekompensatę

Aby otrzymać świadczenie, pracodawca musi złożyć wniosek w sprawie wypłaty świadczenia szefowi wojskowego centrum rekrutacji właściwemu ze względu na siedzibę pracodawcy, za dni, w których pracownik pełnił służbę wojskową.

Wniosek należy złożyć po powrocie, a przed upływem 90 dni od dnia zwolnienia żołnierza rezerwy albo żołnierza OT z pełnienia tej służby.

W przypadku ćwiczeń wojskowych pracodawca sporządza jeden wniosek za dane ćwiczenie wojskowe, a w przypadku terytorialnej służby wojskowej pełnionej rotacyjnie sporządza wniosek osobno za każdy miesiąc trwania tej służby.

Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające poniesione koszty – mogą to być w szczególności uwiarygodnione kopie, wypisy lub wydruki z ksiąg rachunkowych.

Wniosek powinien zawierać:

  • nazwę pracodawcy i adres siedziby firmy;
  • miejsce prowadzenia działalności;
  • adres poczty elektronicznej pracodawcy;
  • numer identyfikacji podatkowej (NIP);
  • numer rachunku bankowego pracodawcy lub numer jego rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej;
  • dane dotyczące żołnierza, w tym imię i nazwisko, numer PESEL, adres zamieszkania, numer karty powołania i organ powołujący;
  • informacje o liczbie dni uwzględnianej do obliczenia kosztów;
  • rodzaj kosztów ujętych do wyliczenia.

Wniosek składa się w formie pisemnej opatrzony własnoręcznym i czytelnym podpisem z podaniem imienia i nazwiska pracodawcy, kierownika właściwej jednostki organizacyjnej pracodawcy lub innej osoby przez nich upoważnionej albo w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym. Do wniosku przesłanego za pomocą środków komunikacji elektronicznej dołącza się elektroniczną kopię dokumentów.

Pracodawca zatrudnia pana Andrzeja, który jest żołnierzem rezerwy. Pan Andrzej został powołany do pełnienia służby wojskowej rotacyjnie w okresie od 1 kwietnia 2022 r. do 31 lipca 2022 r. W związku z tym pracodawca udzielił panu Andrzejowi urlop bezpłatny, a na jego miejsce na czas zastępstwa zatrudnił nowego pracownika, którego musiał przeszkolić do pracy na stanowisku.  Przeszkoleniem zajęła się firma zewnętrzna, która za usługę wystawiła fakturę na kwotę 500,00 zł. Pracodawca złożył pod koniec kwietnia wniosek o zwrot 500,00 zł do szefa wojskowego centrum rekrutacji wraz z kopią umowy o pracę nowego pracownika i fakturą.  Termin na złożenie wniosku pracodawca ma licząc 90 dni od 1 sierpnia 2022 r.

Ani ustawa o obronie Ojczyzny, ani projektowane rozporządzenie nie określa terminu, w jakim pracodawca ma otrzymać od wojska świadczenie pieniężne za pracownika będącego żołnierzem rezerwy albo żołnierzem obrony terytorialnej pełniącym służbę wojskową rotacyjnie, w praktyce więc termin oczekiwania na wypłatę świadczenia może być długi.

Ustawa o obronie Ojczyzny – jak obliczana jest rekompensata

Wyjaśnienia jeszcze wymaga sposób obliczania wysokości świadczenia.

Pracodawca nie jest obowiązany ustalić wysokości świadczenia. Robi to bowiem szef wojskowego centrum rekrutacji, na podstawie informacji i dokumentów przekazanych we wniosku przez pracodawcę, oraz na podstawie zaświadczenia wydanego przez dowódcę jednostki wojskowej, określającego okres sprawowania służby przez żołnierza.

Koszty wskazane we wniosku pracodawcy i uznane przez szefa wojskowego centrum rekrutacji dzieli się przez liczbę dni sprawowania służby wojskowej pracownika – żołnierza i jeżeli tak obliczona kwota dziennych kosztów jest wyższa od 1/22 dwuipółkrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw obowiązującego w kwartale bezpośrednio poprzedzającym termin powołania do tej służb to do dalszego obliczenia ogranicza się koszty do tej wysokości.

Tak ustaloną kwotę mnoży się przez liczbę dni uznanych za dni odbywania ćwiczeń wojskowych, dni pełnienia służby w aktywnej rezerwie lub terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, wskazanych w zaświadczeniu wydanym przez dowódcę jednostki wojskowej.

Zaświadczenie, o którym mowa wyżej, dowódca jednostki wojskowej wydaje nie później niż w terminie 7 dni od dnia zwolnienia żołnierza rezerwy z ćwiczeń wojskowych w ramach pasywnej rezerwy, służby wojskowej w aktywnej rezerwie lub do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym była pełniona terytorialna służba wojskowa rotacyjnie, a następnie niezwłocznie przekazuje je szefowi wojskowego centrum rekrutacji.

Jeśli chodzi o rekompensatę wysokość wypłaconej żołnierzowi OT odprawy, to uwzględnia się ją w kosztach liczonych za okres miesiąca, w którym żołnierz OT stawił się po raz pierwszy do pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie.

Podstawa prawna: 
  • Art. 306 ust. 2, art. 309, art. 820 ustawy z 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz.U. z 2022 r. poz. 655).
  • Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 27 maja 2022 r. w sprawie świadczenia pieniężnego przysługującego pracodawcom zatrudniającym pracowników będących żołnierzami rezerwy albo będących żołnierzami obrony terytorialnej pełniącymi terytorialną służbę wojskową rotacyjnie (Dz.U. z 2022 r. poz. 1193).
Autor: Jakub Pioterek
Jakub Pioterek

Autor: Jakub Pioterek

Absolwent Wydziału Prawa i Administracji na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Specjalista w zakresie zagadnień związanych z ubezpieczeniami społecznymi.Od kilku lat związany z administracją publiczną.

Numer 282 Październik, Listopad 2024 r.

Numer 282 Październik, Listopad 2024 r.
Dostępny w wersji elektronicznej