Zmiany w kwotach wolnych od potrąceń od 1 lipca 2023 r.

Mariusz Pigulski

Autor: Mariusz Pigulski

Dodano: 6 czerwca 2023

Minimalną płacę brutto dla pracownika pełnoetatowego w 2023 roku ustalono na poziomie 3.490 zł na okres od 1 stycznia do 30 czerwca oraz na poziomie 3.600 zł na okres od 1 lipca do 31 grudnia. Oznacza to, ze od 1 lipca 2023 r. zmieniają się kwoty wolne od potrąceń. Sprawdź ich wysokość na listach płac.

Z artykułu dowiesz się:

  • Jak wyliczyć obowiązującą w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r. kwotę wolną od potrąceń dla pełnoetatowego pracownika nieobjętego PPK, korzystającego z zerowego PIT
  • 36-letni pracownik, który nie przystąpił do PPK, jest zatrudniony na 1/2 etatu z wynagrodzeniem 1.510 zł netto. Ma prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodów i 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł). Pracodawca otrzymał tytuł od komornika na zajęcie wynagrodzenia na należności niealimentacyjne. Potrącenie sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne nie może przekraczać połowy wynagrodzenia netto, czyli w przypadku tego pracownika 755 zł (1.510 zł x 50%). Ile wynosi kwota wolna od potrąceń
  • Wynagrodzenia za pracę pracodawca wypłaca ostatniego dnia roboczego miesiąca za dany miesiąc. Komornik zajął wynagrodzenie jednego z pełnoetatowych pracowników na kwotę 8.000 zł (zajęcie niealimentacyjne). Pracownik ma 31 lat, nie przystąpił do PPK i jest wynagradzany stałą miesięczną stawką 4.200 zł brutto. Dodatkowo 25. dnia danego miesiąca otrzymuje on premię motywacyjną. Pracownik 25 lipca 2023 roku otrzymał premię w wysokości 850 zł brutto. Ile wynosi kwota wolna od potrąceń

Przeczytaj także:
Potrącenia z zasiłków z wyższymi kwotami wolnymi od potrąceń od 1 marca 2023 r. - 4 listy płac
Potrącenia z wynagrodzeń – wyliczenia na liście płac
Jak dokonywać potrąceń komorniczych ze świadczeń z ZFŚS
Potrącenia z wynagrodzenia: zmienia się definicja wynagrodzenia

 

Wyliczenie obowiązującej w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r. kwoty wolnej od potrąceń dla pełnoetatowego pracownika nieobjętego PPK, korzystającego z zerowego PIT

Poz.

Składniki

Działanie

Kwota (zł)

1.

Minimalne wynagrodzenie za pracę

 

3.600,00  

2.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne

 

3.600,00  

3.

Składka na ubezpieczenie emerytalne

Poz. 2 × 9,76%

351,36  

4.

Składka na ubezpieczenia rentowe

Poz. 2 × 1,5%

54,00  

5.

Składki na ubezpieczenie chorobowe

Poz. 2 × 2,45%

88,20  

6.

Razem skł. na ubezpieczenia społeczne finansowane przez zatrudnionego

Poz. 3 + poz. 4 + poz. 5

493,56  

7.

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne

Poz. 2 – poz. 6

3.106,44  

8.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne naliczona

Poz. 7 × 9%

279,58  

9.

Część składki na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku

 

0,00  

10.

Koszty uzyskania przychodu

 

0,00  

11.

Wpłata do PPK finansowana przez pracodawcę

 

0,00  

12.

Przychód do opodatkowania

 

0,00  

13.

Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową

 

0,00  

14.

Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem

 

0,00  

15.

Zaliczka na podatek

 

0,00  

16.

Wpłata do PPK finansowana przez zatrudnionego

 

0,00  

17.

Kwota wolna od potrąceń obowiązująca przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niżświadczenia alimentacyjne oraz potrącaniu należności na rzecz pracodawcy

(100% minimalnego wynagrodzenia po odliczeniach podatkowo-składkowych i wpłat do PPK)

Poz. 1 – poz. 6 – poz. 8 – poz. 15 - poz. 16

2.826,86  

18.

Kwota wolna od potrąceń obowiązująca przy potrącaniu kar pieniężnych

(90% minimalnego wynagrodzenia po odliczeniach podatkowo-składkowych i wpłat do PPK)

poz. 17 × 90%

2.544,17  

19.

Kwota wolna od potrąceń obowiązująca przy potrąceniach dobrowolnych na rzecz innych podmiotów niż pracodawca

(80% minimalnego wynagrodzenia po odliczeniach podatkowo-składkowych i wpłat do PPK)

poz. 17 × 80%

2.261,49  

20.

Kwota wolna od potrąceń obowiązująca przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi

(75% minimalnego wynagrodzenia po odliczeniach podatkowo-składkowych i wpłat do PPK)

poz. 17 × 75%

2.120,15  

Kwota wolna od potrąceń dla niepełnoetatowca

Kwota wolna od potrąceń ulega obniżeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika (art. 871 § 2 kp). W tym przypadku obliczenie kwoty wolnej musi poprzedzać ustalenie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę stosownie do wymiaru czasu pracy. Od tak uzyskanego wynagrodzenia należy odliczyć obciążenia składkowo-podatkowe oraz wpłaty dokonywane do PPK, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania, a otrzymany wynik pomnożyć przez odpowiednią do rodzaju potrącenia stawkę procentową.

Przykład

36-letni pracownik, który nie przystąpił do PPK, jest zatrudniony na 1/2 etatu z wynagrodzeniem 1.510 zł netto. Ma prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodów i 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł). Pracodawca otrzymał tytuł od komornika na zajęcie wynagrodzenia na należności niealimentacyjne. Potrącenie sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne nie może przekraczać połowy wynagrodzenia netto, czyli w przypadku tego pracownika 755 zł (1.510 zł x 50%). Pozostaje ustalenie kwoty wolnej od potrąceń. Kwotę wolną od potrąceń dla niepełnoetatowca ustala się, obliczając minimalne wynagrodzenie brutto według części etatu, a następnie odliczając składki na ZUS oraz podatek. Przy połowie etatu i minimalnym wynagrodzeniu za pracę kwota wolna netto wynosi:

W okresie od stycznia do czerwca 2023 roku  –1.370,24 zł (1.745zł brutto, tj. 3.490zł × 1/2), co wynika z poniższego wyliczenia:

Poz.

Składniki

Działanie

Kwota

1.

Wynagrodzenie za pracę

 

1.745,00 zł

2.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne

 

1.745,00 zł

3.

Składka na ubezpieczenie emerytalne

Poz. 2 × 9,76%

170,31 zł

4.

Składka na ubezpieczenia rentowe

Poz. 2 × 1,5%

26,18 zł

5.

Składka na ubezpieczenie chorobowe

Poz. 2 × 2,45%

42,75 zł

6.

Razem skł. na ubezpieczenia społeczne finansowane przez zatrudnionego

Poz. 3 + poz. 4 + poz. 5

239,24 zł

7.

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne

Poz. 2 – poz. 6

1.505,76 zł

8.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne naliczona

Poz. 7 × 9%

135,52 zł

9.

Koszty uzyskania przychodu

 

250,00 zł

10.

Przychód do opodatkowania

Poz. 1 – poz. 6 – poz. 9, gdzie otrzymany wynik zaokrągla się do pełnych złotych

1.256,00 zł

11.

Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową

 

300,00 zł

12.

Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem

(poz. 12 × 12%) – poz. 11

0,00 zł

13.

Zaliczka na podatek do odprowadzenia do urzędu skarbowego

Poz. 12 po zaokrągleniu do pełnych złotych

0,00 zł

14.

Kwota netto

Poz. 1 – poz. 6 – poz. 8 – poz. 13

1.370,24 zł

W okresie od lipca do grudnia 2023 roku -1.413,43 zł(1.800 zł brutto, tj. 3.600 zł × 1/2), co wynika z poniższego wyliczenia:

Poz.

Składniki

Działanie

Kwota

1.

Wynagrodzenie za pracę

 

1.800,00 zł

2.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne

 

1.800,00 zł

3.

Składka na ubezpieczenie emerytalne

Poz. 2 × 9,76%

175,68 zł

4.

Składka na ubezpieczenia rentowe

Poz. 2 × 1,5%

27,00 zł

5.

Składka na ubezpieczenie chorobowe

Poz. 2 × 2,45%

44,10 zł

6.

Razem skł. na ubezpieczenia społeczne finansowane przez zatrudnionego

Poz. 3 + poz. 4 + poz. 5

246,78 zł

7.

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne

Poz. 2 – poz. 6

1.553,22 zł

8.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne naliczona

Poz. 7 × 9%

139,79 zł

9.

Koszty uzyskania przychodu

 

250,00 zł

10.

Przychód do opodatkowania

Poz. 1 – poz. 6 – poz. 9, gdzie otrzymany wynik zaokrągla się do pełnych złotych

1.303,00 zł

11.

Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową

 

300,00 zł

12.

Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem

(poz. 12 × 12%) – poz. 11

0,00 zł

13.

Zaliczka na podatek do odprowadzenia do urzędu skarbowego

Poz. 12 po zaokrągleniu do pełnych złotych

0,00 zł

14.

Kwota netto

Poz. 1 – poz. 6 – poz. 8 – poz. 13

1.413,43 zł

 

Zatem, aby pracownik miał zagwarantowaną kwotę wolną od potrąceń, z wynagrodzenia pracownika można w opisanych okolicznościach potrącić:

  • w okresie od stycznia do czerwca 2023 roku – 139,76 zł (1.510zł – 1.370,24 zł),
  • w okresie od lipca do grudnia 2023 roku – 96,57 zł (1.510 zł – 1.413,43 zł).

Kwota wolna od potrąceń a kilka wypłat w danym miesiącu

Zdarza się także, że w ciągu miesiąca pracodawcy dokonują w różnych terminach kilku wypłat odrębnych składników wynagrodzenia, np. wynagrodzenia zasadniczego, premii, prowizji, dodatków, nagród itp. W takiej sytuacji pracodawca powinien:

  • w terminie pierwszej wypłaty w danym miesiącu ustalić dopuszczalną kwotę potrącenia według reguł kodeksowych przy zachowaniu kwoty wolnej,
  • przy okazji drugiej wypłaty zsumować uzyskane w danym miesiącu składniki płacy, dokonując od uzyskanej kwoty odliczeń podatkowo-składkowych i ustalając dopuszczalną kwotę potrącenia (po uwzględnieniu potrącenia dokonanego w pierwszym terminie wypłaty dokonanej na rzecz pracownika).

Analogicznie należałoby postępować w przypadku więcej niż dwóch wypłat w danym miesiącu.

Przykład

Wynagrodzenia za pracę pracodawca wypłaca ostatniego dnia roboczego miesiąca za dany miesiąc. Komornik zajął wynagrodzenie jednego z pełnoetatowych pracowników na kwotę 8.000 zł (zajęcie niealimentacyjne). Pracownik ma 31 lat, nie przystąpił do PPK i jest wynagradzany stałą miesięczną stawką 4.200 zł brutto. Dodatkowo 25. dnia danego miesiąca otrzymuje on premię motywacyjną. Pracownik 25 lipca 2023 roku otrzymał premię w wysokości 850 zł brutto.

Kwota lipcowej premii do wypłaty jest niższa niż kwota wolna od potrąceń (premia netto wyniesie 579,45 zł, tj. 850 zł brutto pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy, przy wyliczaniu której nie uwzględniono ulgi podatkowej ani kosztów uzyskania przychodu, gdyż te zostaną zastosowane przy rozliczaniu listy płac sporządzanej na koniec lipca). W związku z tym faktem pracodawca powinien wypłacić ją pracownikowi w całości w terminie jej wypłaty, a potrącenia dokonać dopiero przy wypłacie stałego wynagrodzenia za pracę. Obliczając kwotę netto wynagrodzenia za pracę, na liście płac sporządzanej na koniec miesiąca, pracodawca uwzględnia koszty uzyskania przychodów (250 zł) i 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł).

 

Celem prawidłowego ustalenia finalnej kwoty potrącenia z lipcowych świadczeń należy zsumować kwoty brutto stałej pensji oraz premii i od tak uzyskanej kwoty dokonać odliczeń podatkowo-składkowych:

Poz.

Składniki

Działanie

Kwota

1.

Premia + stałe wynagrodzenie brutto

 850 zł + 4.200 zł

5.050,00 zł

2.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne

 

5.050,00 zł

3.

Składka na ubezpieczenie emerytalne

Poz. 2 × 9,76%

492,88 zł

4.

Składka na ubezpieczenia rentowe

Poz. 2 × 1,5%

75,75 zł

5.

Składka na ubezpieczenie chorobowe

Poz. 2 × 2,45%

123,73 zł

6.

Razem skł. na ubezpieczenia społeczne finansowane przez zatrudnionego

Poz. 3 + poz. 4 + poz. 5

692,36 zł

7.

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne

Poz. 2 – poz. 6

4.357,64 zł

8.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne naliczona

Poz. 7 × 9%

392,19 zł

9.

Koszty uzyskania przychodu

 

250,00 zł

10.

Przychód do opodatkowania

Poz. 1 – poz. 6 – poz. 9, gdzie otrzymany wynik zaokrągla się do pełnych złotych

4.108,00 zł

11.

Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową

 

300,00 zł

12.

Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem

(poz. 12 × 12%) – poz. 11

192,96 zł

13.

Zaliczka na podatek do odprowadzenia do urzędu skarbowego

Poz. 12 po zaokrągleniu do pełnych złotych

193,00 zł

14.

Kwota netto

Poz. 1 – poz. 6 – poz. 8 – poz. 13

3.772,45 zł

 

Maksymalne potrącenie w przedstawionej sytuacji wynosi połowę lipcowych należności, tj. 3.772,45 zł × 1/2 =1.886,23zł. Po jego zrealizowaniu, do wypłaty pracownikowi za lipiec łącznie pozostałoby1.886,22zł. Jest to kwota niższa niż minimalne wynagrodzenie objęte ochroną przed potrąceniami obowiązujące w II półroczu 2023 roku (1.886,22 zł <2.783,86 zł). Tym samym pracodawca powinien ograniczyć kwotę łącznego potrącenia z wynagrodzenia za pracę i z premii do wysokości 988,59 zł, co wynika z wyliczenia: 3.772,45 zł – 2.783,86 zł. Pracownik na liście płac wypłacanej na koniec lipcaotrzymał do wypłaty 2.204,41 zł, tj. 3.772,45 zł – 988,59 zł – 579,45 zł premii netto wypłaconej 25 lipca.

Na placewfirmie.pl znajdziesz:

  • Kwoty wolne od potrąceń obowiązujące od 1 lipca do 31grudnia 2023 roku (w zł) dla pracowników pełnoetatowych, nieobjętych PPK, przy zastosowaniu podatku 12%
  • Kwoty wolne od potrąceń obowiązujące w okresie od lipca do grudnia 2023 roku dla pracownika pełnoetatowego otrzymującego co miesiąc pensję na poziomie płacy minimalnej, uwzględniające 2% składkę podstawową na PPK finansowaną przez pracownika oraz 1,5% wpłatę na PPK pokrywaną przez zakład pracy
Podstawa prawna: 

Rozporządzenie Rady Ministrów z 13 września 2022 roku w sprawie  wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 1952).

Autor: Mariusz Pigulski
Mariusz Pigulski

Autor: Mariusz Pigulski

Specjalista w zakresie kadr i płac. Autor licznych opracowań i publikacji z zakresu kadr, rozliczania wynagrodzeń, składek ZUS oraz podatku.

Numer 282 Październik, Listopad 2024 r.

Numer 282 Październik, Listopad 2024 r.
Dostępny w wersji elektronicznej