I rata odpisu na ZFŚŚ w 2024 roku - przykłady liczbowe, kalkulator odpisu na fundusz socjalny 2024

Maciej Karpiński

Autor: Maciej Karpiński

Dodano: 27 marca 2024

Pracodawcy muszą do 31 maja 2024 r. obliczyć i przekazać na wydzielony rachunek bankowy część odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Jest to kwota stanowiąca co najmniej 75% równowartości odpisów obowiązkowych. Sprawdź na przykładach, jak ustalić przeciętną liczbę zatrudnionych i jak wyliczyć ZFŚS. Pobierz kalkulator odpisu na fundusz socjalny w 2024 roku. Kalkulator pokaże Ci m.in., jak obliczyć przeciętną liczbę zatrudnionych do ZFŚS.

Zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy o ZFŚŚ zakres działalności socjalnej pracodawcy obejmuje:

  • usługi świadczone na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego,
  • udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

ZFŚS – źródło finansowania działalności socjalnej pracodawcy

Finansowaniu działalności socjalnej, dofinansowaniu zakładowych obiektów socjalnych, a także tworzeniu zakładowych żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego, służy tworzony przez pracodawcę zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (art. 1 ust. 1 ustawy o ZFŚS).

ZFŚS - jak wyliczyć: którzy pracodawcy tworzą ZFŚS

Do utworzenia ZFŚS zobowiązani są pracodawcy:

  • zatrudniający, według stanu na dzień 1 stycznia danego roku, co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty,
  • zatrudniający, według stanu na dzień 1 stycznia danego roku, co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty – na wniosek zakładowej organizacji związkowej,
  • prowadzący działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych – bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników (art. 3 ust. 1–3 ustawy).

Pracodawcy zatrudniający, według stanu na dzień 1 stycznia danego roku, mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty mogą:

  • tworzyć ZFŚS lub
  • wypłacać świadczenie urlopowe, które przekazuje się pracownikowi nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych.

ZFŚS - jak wyliczyć: ile wynosi odpis na ZFŚS w 2024 roku

W obwieszczeniu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 16 lutego 2024 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2023 r. i w drugim półroczu 2023 r., ogłoszono, że przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, pomniejszone o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz chorobowe, w 2023 r. wyniosło 6.246,13 zł, a w drugim półroczu 2023 r. wyniosło 6.445,71 zł.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy, podstawą obliczenia odpisu na ZFŚS jest przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą. W związku z tym wspomnianą podstawą jest w roku 2024 r. kwota 6.445,71 zł, czyli przeciętne wynagrodzenie w drugim półroczu 2023 r. Ta kwota jest bowiem wyższa od przeciętnego wynagrodzenia w całym roku 2023.

ZFŚS - jak wyliczyć: ile wynoszą wartości procentowe odpisu na ZFŚS

W poniższej tabeli znajdziesz wartości procentowe przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, jakie przyjmuje się do obliczania odpisów na ZFŚS dla poszczególnych kategorii osób zatrudnionych przez pracodawcę oraz emerytów i rencistów (art. 5 ust. 1-5a ustawy o ZFŚS), z podaniem kwoty tych odpisów, obowiązujących w 2024 r. Dla pracodawców tworzących ZFŚS odpisy wymienione w wierszach 1–3 tabeli są obowiązkowe, zaś odpisów, o których mowa w wierszach 4–6 dokonuje się fakultatywnie.

Odpisy obowiązkowe

1.

na jednego zatrudnionego – nie będącego pracownikiem młodocianym, ani wykonującym prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze

37,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego

2.417,14 zł

2.

na jednego pracownika młodocianego

w pierwszym roku nauki 5%,

w drugim roku nauki 6%,

a w trzecim roku nauki 7% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego

odpowiednio:

322,29 zł

386,74 zł

451,20 zł

3.

na jednego pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze

50% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego

3.222,86 zł

Odpisy fakultatywne

4.

na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności

6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego

402,86 zł

5.

na każdego emeryta i rencistę, nad którym pracodawca sprawuje opiekę socjalną (w tym także ze zlikwidowanych zakładów pracy)

6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego

402,86 zł

6.

na każdą zatrudnioną osobę – u pracodawców, którzy utworzyli zakładowy żłobek lub klub dziecięcy oraz przeznaczą na ten cel z odpisu podstawowego kwotę odpowiadającą 7,5 punktu procentowego tego odpisu

7,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego – pod warunkiem przeznaczenia całości tego zwiększenia na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego

483,43 zł

Odpis na ZFŚS - jak ustalić przeciętną liczbę zatrudnionych

Podstawę naliczania odpisu na ZFŚS stanowi przeciętna planowana w danym roku kalendarzowym liczba zatrudnionych u pracodawcy, skorygowana w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych. Obejmuje ona pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy (po przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy) – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz.U. Nr 43, poz. 349).

Przy obliczaniu przeciętnej liczby zatrudnionych w danym roku kalendarzowym (obrachunkowym) dodaje się przeciętne liczby zatrudnionych w poszczególnych miesiącach i otrzymaną sumę dzieli się przez 12.

Przeciętne miesięczne zatrudnienie można obliczyć, stosując jedną z następujących metod:

metoda średniej arytmetycznej

(przydatna przy częstych zmianach stanu zatrudnienia)

sumuje się liczbę osób zatrudnionych we wszystkich dniach roboczych albo kalendarzowych miesiąca, a następnie otrzymany wynik dzieli się przez liczbę tych dni roboczych albo kalendarzowych

metoda uproszczona

(przydatna przy stabilnym stanie zatrudnienia)

sumuje się liczby pracowników z pierwszego i ostatniego dnia danego miesiąca kalendarzowego, a następnie otrzymany wynik dzieli się przez 2

metoda średniej chronologicznej

(stosowana najrzadziej)

oblicza się sumę połowy stanu dziennego w pierwszym i ostatnim dniu miesiąca oraz stanu zatrudnienia w 15 dniu miesiąca, a otrzymany wynik dzieli się przez 2

ZFŚS - jak wyliczyć odpis w maju 2024 roku

Równowartość odpisów i zwiększeń ZFŚS, naliczonych na dany rok kalendarzowy, pracodawca zobowiązany jest przekazać na rachunek bankowy ZFŚS:

  • w terminie do 30 września tego roku,
  • z tym że w terminie do 31 maja tego roku przekazuje kwotę stanowiącą co najmniej 75% równowartości odpisów obowiązkowych (art. 6 ust. 2 ustawy o ZFŚS).

Zasada naliczania odpisu na każdą zatrudnioną osobę nie rodzi prawa (roszczenia) pracownika do otrzymania konkretnej pomocy z ZFŚS. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS, przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z ZFŚS uzależnia się zawsze od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej danej osoby.

Przykład

Obliczenie przeciętnego zatrudnienia w roku kalendarzowym, przy zastosowaniu metody średniej chronologicznej może przedstawiać się następująco:

Miesiąc

1/2 stanu na pierwszy dzień miesiąca

1/2 stanu na ostatni dzień miesiąca

stan na 15 dzień miesiąca

Przeciętne zatrudnienie w miesiącu (suma liczb z kolumn 2, 3 i 4 podzielona przez 2)

1

2

3

4

5

styczeń

44

44

88

88

luty

44

44

88

88

marzec

43

42

86

85,5

kwiecień

42

41

86

84,5

maj

45

44

90

89,5

czerwiec

44

43

88

87,5

lipiec

44

41

87

86

sierpień

41

42

87

85

wrzesień

43

43

88

87

październik

40

42

85

83,5

listopad

43

44

88

87,5

grudzień

44

44

87

87,5

Przeciętne zatrudnienie w roku kalendarzowym (suma liczb z poszczególnych miesięcy podzielona przez 12)

87

Przykład

Ustalona przez pracodawcę przeciętna planowana liczba zatrudnionych w 2024 r. wynosi, w przeliczeniu na etaty:

  • 74 – pracownicy zatrudnieniu w normalnych warunkach,
  • 11 – pracownicy młodociani w pierwszym roku nauki,
  • 8 – pracownicy wykonujący prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze.

Pracodawca nie dokonuje zwiększeń ZFŚS (nie sprawuje opieki socjalnej nad emerytami i rencistami, nie zatrudnia pracowników niepełnosprawnych i nie utworzył zakładowego żłobka ani klubu dziecięcego). Wysokość odpisu na 2024 r. obliczamy następująco: 74 × 2 417,14 zł + 11 × 322,29 zł + 8 × 3 222,86 zł = 208 196,35 zł. Z tej kwoty, w terminie do 31 maja 2024 r., pracodawca musi przelać na rachunek ZFŚS co najmniej 75% obliczonej wyżej kwoty, czyli 156 147,26 zł, a pozostałą kwotę 52 049,09 zł – do 30 września 2024 r.

Przykład

Planowane na 2024 r. przeciętne zatrudnienie u pracodawcy wynosi 127 etatów. Wśród pracowników nie ma osób młodocianych, ani zatrudnionych w szczególnych warunkach lub przy pracach prace o szczególnym charakterze. Pracodawca dokonuje natomiast zwiększenia odpisu na 9 zatrudnionych osób, w stosunku do których orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności. Ponadto pracodawca utworzył i prowadzi żłobek zakładowy i przeznacza na ten cel z odpisu podstawowego kwotę odpowiadającą 7,5 punktu procentowego tego odpisu – w związku z tym dokonuje odpowiedniego zwiększenia ZFŚS. Odpis na ZFŚS wynosi w tym przypadku 306 976,78 zł, zgodnie z obliczeniem: 127 × 2 417,14 zł = 306 976,78 zł. Zwiększenia ZFŚS wynoszą 65 021,35 zł, co wynika z obliczenia: 9 × 402,86 zł + 127 × 483,43 zł = 65 021,35 zł. Do 31 maja 2024 r. pracodawca musi przelać na rachunek ZFŚS co najmniej 75% kwoty 306 976,78 zł, czyli 230 232,59 zł. Do 30 września 2024 r. należy przekazać na rachunek ZFŚS pozostałe 25% kwoty 306 976,78 zł, czyli 76 744,20 zł, oraz kwotę zwiększeń ZFŚS wynoszącą 65 021,35 zł.

Przykład

W lutym 2024 r. pracodawca nietworzący ZFŚS wypłacił świadczenie urlopowe pracownikowi zatrudnionemu w wymiarze 3/4 etatu, w normalnych warunkach. Wysokość tego świadczenia, proporcjonalna do wymiaru czasu pracy, w jakim pracownik jest zatrudniony, wyniosła 1.812,85 zł (3/4 × 2.417,14 zł = 1.812,85 zł).

Autor: Maciej Karpiński
Maciej Karpiński

Autor: Maciej Karpiński

Specjalista z zakresu prawa pracy, zarządzania pracownikami i funkcjonowania samorządu terytorialnego. Prawnik. Wykładowca na kursach kadrowo-płacowych. Jego doświadczenie zawodowe obejmuje m. in. pracę na kierowniczych stanowiskach w działach personalnych banków oraz w komórkach audytu i kontroli, w samorządzie terytorialnym.

Numer 274 Kwiecień 2024 r.

Numer 274 Kwiecień 2024 r.
Dostępny w wersji elektronicznej