Potrącenia z zasiłku oraz z wynagrodzenia za pracę w jednym miesiącu – lista płac

W miesiącu, w którym pracodawca wypłaca pracownikowi zarówno wynagrodzenie za pracę, jak i zasiłek z ubezpieczenia społecznego, kwotę potrącenia niealimentacyjnego ustalamy odrębnie z pensji i osobno z zasiłku. Stosuje się przy tym odpowiednie reguły odnoszące się do poszczególnych świadczeń.

Jeżeli obrębie jednego miesiąca obok zasiłku należnego w razie choroby, opieki, wypadku lub macierzyństwa pracownikowi wypłacane jest wynagrodzenie za pracę czy inne świadczenia ze stosunku pracy (w tym wynagrodzenie chorobowe), pracodawca powinien odrębnie wyliczyć kwotę potrącenia z zasiłku i osobno z pozostałych należności. Przy dokonywaniu potrącenia ze świadczeń należnych ze stosunku pracy należy stosować przepisy przewidziane w Kodeksie pracy, a przy dokonywaniu potrącenia z zasiłku – przepisy ustawy emerytalnej.

Potrąceń z zasiłków z ubezpieczenia chorobowego (w tym świadczenia rehabilitacyjnego) lub wypadkowego trzeba dokonywać na zasadach przewidzianych w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 66a ust. 1 ustawy zasiłkowej). Przy ich realizacji musimy więc przestrzegać przede wszystkim ograniczeń w postaci:

1. kwoty wolnej od potrąceń wyznaczającej część świadczenia niepodlegającą egzekucji (potrąceniom),
2. maksymalnej dopuszczalnej wysokości potrącenia, którą stanowi odpowiedni procent kwoty świadczenia chorobowego brutto.

Dopuszczalna kwota potrącenia zasiłku z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego (w tym świadczenia rehabilitacyjnego) wynosi:

• 60% należnego świadczenia brutto – przy egzekucji świadczeń alimentacyjnych egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych oraz należności alimentacyjne potrącane na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego alimentów (jeżeli należności te mają być potrącane na rzecz kilku wierzycieli, a łączna suma, która może być potrącona, nie wystarcza na pełne pokrycie tych należności, potrącenia ustala się proporcjonalnie do wysokości udziału każdej z tych należności w łącznej sumie należności określonych),
• 25% świadczenia brutto – w odniesieniu do egzekucji innych należności (realizowanych np. na rzecz komornika).

Gdy dochodzi do zbiegu potrąceń, egzekucja nie może przekraczać:

• 60% świadczenia brutto – jeżeli wśród potrąceń występują należności alimentacyjne,
• 50% kwoty zasiłku – w pozostałych przypadkach (por. ust. 388 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej).

Od początku lipca 2018 r. kwoty należności z ubezpieczenia społecznego chronione przed egzekucją nie są już powiązane z poziomem najniższej emerytury. Obecnie, podlegają one corocznej waloryzacji na zasadach określonych dla emerytur i rent. Ich wysokość obowiązująca od 1 marca każdego roku jest ogłaszana przez Prezesa ZUS, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, co najmniej na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji.

Nowe kwoty chronione przed egzekucją prowadzoną z zasiłków należnych w razie choroby, wypadku, opieki lub macierzyństwa, obowiązujące od 1 marca 2024 r., wskazujekomunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 14 lutego 2024 r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń (M. P. z 2024 r. poz. 133).

Przykładowo w przypadku sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności niealimentacyjnych wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi, kwota wolna od zajęć została podniesiona z 1.125,26 zł do poziomu 1.261,64 zł.

W sytuacji gdy pracodawca dokonuje potrąceń z zasiłków i świadczenia rehabilitacyjnego należnych za część miesiąca, kwotę wolną od potrąceń i egzekucji powinien ustalać proporcjonalnie do okresu, za który wypłaca świadczenie. Zgodnie z interpretacją ZUS i stanowiskiem resortu pracy przy dokonywaniu potrąceń z zasiłków, ustalając kwotę wolną od potrąceń, jej „całomiesięczną” wartość dzieli się przez 30. A następnie tak ustaloną kwotę za jeden dzień mnoży przez liczbę dni pobierania zasiłku.

Jak dokonywać potrąceń należności z ubezpieczenia społecznego – 4 etapy