Kontrola ZUS ZLA – co może robić pracownik na ZUS ZLA i jak pracodawca może to skontrolować

Autor: Marek Styczeń

Dodano: 31 marca 2023
Pracownik otrzymujący zwolnienie lekarskie od pracy z powodu choroby lub sprawowania opieki powinien w okresie takiej przerwy od pracy przestrzegać zaleceń lekarskich, tj. „powinien leżeć”, „może chodzić” i przebywać w miejscu wskazanym w zaświadczeniu lekarskim. Płatnik zasiłku może bowiem w czasie ZUS ZLA przeprowadzić w stosunku do pracownika kontrolę prawidłowości wykorzystywania przez niego zwolnienia lekarskiego. Sprawdź, czy wskazanie lekarskie „chory może chodzić” ogranicza zakres kontroli ZUS ZLA. Przeczytaj, jaka praca zarobkowa w czasie zwolnienia jest dopuszczalna zdaniem Sądu Najwyższego.

ZUS ZLA - prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS o zaświadczeniach lekarskich w pierwszych miesiącach 2023 roku

W pierwszych dwóch miesiącach 2023 r. zarejestrowano 5,1 mln zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy. Najczęstszą przyczyną absencji były choroby układu oddechowego – wynika z najnowszych danych ZUS.

W porównaniu do analogicznego okresu 2022 r. obserwujemy wzrost zarówno liczby dni absencji chorobowej – o 8,6 proc., jak i liczby zaświadczeń lekarskich – o 16,1 proc.

„W lutym 2023 r. zarejestrowano 2,4 mln zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy na łączną liczbę 24 mln dni absencji chorobowej (z tytułu choroby własnej, opieki nad dzieckiem oraz opieki nad innym członkiem rodziny). W porównaniu ze styczniem 2023 r. liczba dni absencji chorobowej spadła o 12,9 proc., a liczba zaświadczeń lekarskich – o 9,9 proc. Natomiast w porównaniu z lutym 2022 r. wzrosła zarówno liczba dni absencji o 7,1 proc., jak i liczba zaświadczeń lekarskich o 15,5 proc.” – mówi prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS.

Jak dodaje prezes ZUS, od stycznia do lutego 2023 r. liczba zaświadczeń lekarskich wystawionych z tytułu choroby własnej osobom ubezpieczonym w ZUS wyniosła 4,1 mln, a liczba dni absencji chorobowej z tych zaświadczeń – 42,5 mln.

Przeciętna długość zaświadczenia to 10,31 dnia. Skumulowana (od początku roku) przeciętna długość absencji chorobowej wyniosła 16,19 dnia (15,92 dnia dla mężczyzn i 16,41 dnia dla kobiet). W analogicznym okresie 2022 r. wielkości te kształtowały się odpowiednio: 17,44 dnia, 16,74 dnia oraz 18 dni.

W porównaniu z 2022 r. wzrosła zarówno liczba dni absencji chorobowej z tytułu choroby własnej ubezpieczonych w ZUS – o 6,8 proc., jak i liczba zaświadczeń lekarskich – o 13,0 proc.

W styczniu i lutym 2023 r. ponad połowę (55,6 proc.) zaświadczeń z tytułu choroby własnej wystawiono kobietom. W analogicznym okresie 2022 r. odsetek ten był nieznacznie wyższy i wynosił 55,7 proc.

W analizowanym okresie wystawiono: na okres od 1 do 5 dni - 43,2 proc. zaświadczeń lekarskich z tytułu choroby własnej, w tym 5,3 proc. zaświadczeń jednodniowych, na okres od 6 do 10 dni - 25,2 proc. ogółu zaświadczeń, a na okres od 11 do 30 dni - 27,4 proc. ogółu zaświadczeń lekarskich.

Najczęstszą przyczyną chorobową absencji były: choroby układu oddechowego – 20,6 proc. ogółu liczby dni absencji (8,7 mln dni absencji chorobowej), choroby układu mięśniowo-szkieletowego i tkanki łącznej – 15,8 proc. (6,7 mln dni), ciąża, poród i połóg – 13,7 proc. (5,8 mln dni), urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych – 11,8 proc. (5,0 mln dni), a zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania – 9,8 proc. (4,2 mln dni).

Przeważającą przyczyną absencji były choroby układu oddechowego. W porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego zauważalny jest znaczny wzrost liczby dni absencji chorobowej w tej grupie chorobowej – o 5,7 pkt. procentowego (tj. o 47,9 proc.). O 2,2 pkt. procentowego jest natomiast mniejsza liczba dni absencji chorobowej w związku z ciążą, porodem i połogiem. Jeśli zaś chodzi o zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania, zauważalny jest nieznaczny wzrost liczby dni absencji chorobowej o 0,1 pkt procentowego (tj. o 7,8 proc.).

W styczniu i lutym 2023 r. zarejestrowano 66,2 tys. zaświadczeń lekarskich wystawionych z tytułu jednostki chorobowej COVID-19 na łączną liczbę 435,7 tys. dni absencji chorobowej.

Z komentarza eksperta dowiesz się:

  • W jakich przypadkach warto, aby pracodawca skontrolował pracownika na ZUS ZLA
  • Czy są jakieś ograniczenia dotyczące osób kontrolowanych
  • Czy wskazanie lekarskie „chory może chodzić” ogranicza zakres kontroli
  • W jakim miejscu można kontrolować pracownika
  • W jaki sposób dokumentować ustalenia kontroli – kiedy protokół, a kiedy notatka
  • Czy pracownik w czasie ZUS ZLA musi przebywać w domu
  • Czym jest „praca zarobkowa” na potrzeby kontroli ZUS ZLA
  • Czy można zakwestionować aktywność zawodową bez wynagrodzenia
  • Jaka praca zarobkowa w czasie zwolnienia jest dopuszczalna
  • Czy nieprawidłowości w wykorzystywaniu zwolnienia lekarskiego mogą uzasadniać rozwiązanie umowy o pracę
  • Jakie sankcje mogą spotkać pracownika, który nieprawidłowo wykorzystuje zwolnienie lekarskie 

Pozostało jeszcze 88% treści

Aby zobaczyć cały artykuł, zaloguj się lub zamów dostęp.

Testuj portal Placewfirmie.pl i papierowy magazyn Płace w firmie przez 14 dni BEZPŁATNIE.

To kompleksowy serwis ekspercki dla specjalistów zajmujących się płacami w firmach w którym znajdziesz:

  • Informacje o zmianach prawnych,
  • Konsekwencje wyroków sądowych i interpretacji podatkowych dla pracodawców
  • Każde zagadnienie wyjaśnione od strony składek ZUS, podatku PIT i obowiązków pracodawcy wobec pracownika,
  • Kalkulatory, wzory dokumentów, wskaźniki płacowe, akty prawne, raporty
  • Indywidualne konsultacje e-mailowe z ekspertami,
  • 3 razy w tygodniu newsletter Przegląd płac i ZUS.
Sprawdź ofertę »

Logowanie:

Adres e-mail:

Hasło

Nie pamiętam hasła

Autor: Marek Styczeń

specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych
Słowa kluczowe:
kontrola ZUS ZLA

Numer 275 Maj 2024 r.

Numer 275 Maj 2024 r.
Dostępny w wersji elektronicznej